به نقل از «ایسکانیوز»

تفسیر غزل حافظ/ اگر چه باده فرح بخش و بادِ گل بیز است

تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۰۲۰۶۹

به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، برای گرفتن فال حافظ و تعبیر و تفسیر آن باید علم و سواد کافی داشت. به همین دلیل تصمیم گرفته‌ایم تا هر روز تفسیری یکی از غزل های حافظ شیرازی را برایتان بگذاریم. امروز ۲۹ مردادماه غزل شماره ۴۱ می‌پردازیم:

بیشتر بخوانید: فال حافظ/ یا مبسما یحاکی درجا من اللالی

اگر چه باده فرح بخش و بادِ گل بیز است / به بانگ چنگ مخور می که محتسب تیز است
صراحی ای و حریفی گرت به چنگ افتد / به عقل نوش که ایام فتنه انگیز است

در آستینِ مرقع پیاله پنهان کن / که همچو چشمِ صراحی زمانه خونریز است
به آب دیده بشوئیم خرقه ها از می / که موسمِ ورع و روزگارِ پرهیز است

مجوی عیشِ خوش از دورِ باژگونِ سپهر / که صافِ این سرِ خُم جمله دُردی آمیز است
سپهر برشده پرویزنیست خون افشان / که ریزه اش سرِ کسری و تاجِ پرویز است

عراق و فارس گرفتی به شعرِ خوش حافظ / بیا که نوبتِ بغداد و وقتِ تبریز است

شرح و تفسیر غزل شماره ۴۱ دیوان حافظ شیرازی

شرح و تفسیر بیت یکم

اگر چه باده فرح بخش و بادِ گل بیز است / به بانگ چنگ مخور می که محتسب تیز است

اگر چه باده فرح می بخشد و باد ، گل افشانی می نماید .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یعنی فصلِ بهار است و زمان رونق و طراوت آن . اما با آواز چنگ و چغانه ، شراب مخور . یعنی شراب را بی سر و صدا بنوش که محتسب خیلی خشمگین و سختگیر است . حاصل کلام : اگر چه موسم باده نوشی است لیکن برای در امان بودن از خشم محتسب باده را مخفی باید خورد . [ فرح بخش = فرح بخشنده / گلبیز = در لغت یعنی الک کننده گل ولی در اصطلاح یعنی ریزندۀ گل / مخور = در اینجا یعنی منوش / محتسب = مأمور نهی از منکرات / تیز = به معنی بُرنده ولی در اینجا به معنی سختگیر ]

شرح و تفسیر بیت دوم

صراحی ای و حریفی گرت به چنگ افتد / به عقل نوش که ایام فتنه انگیز است

اگر یک صراحی باده با یک مصاحب باده یعنی محبوبی به دستت افتد . از روی عقل بنوش که ایام فتنه انگیز است . یعنی زمانِ احتیاط است و وقتِ باده نوشی نیست . زیرا شرب خمر ممنوع شده و هر که بخورد سنگسارش می کنند و به خصوص کسی که افراط در شرب خمر نماید به قلعه ابوفر واقع در مصر تبعیدش می کنند . [ به عقل نوش = مرادش این است که تا عقل در سرت هست و مستِ لایعقل نشدی از مجلس باده بلند شو و گرنه گرفتار می شوی / حریفی = حریف دو معنی دارد . یکی هم پیشه و همکار و دومی مصاحب باده / فتنه انگیز = فتنه بر پا کننده / ابوفر = شهر کوچکی است در اسکندریه مصر ، کنار مدیترانه ]

شرح و تفسیر بیت سوم

در آستینِ مرقع پیاله پنهان کن / که همچو چشمِ صراحی زمانه خونریز است

پیاله را در آستین خرقه پنهان کن تا کسی نبیند . زیرا چون چشمِ صراحی زمانه خونریز است . حاصل کلام : باده نوشی خود را به کسی بروز مده و مواظب باش که کسی باده نوشی تو را حِس نکند که صوفیان را بدنام و رسوا می کنی . [ مرقع = خرقه پاره پاره و وصله دار را گویند که بعضی از هندی ها می پوشند ولی در اینجا مطلقِ خرقه صوفیان می باشد . به این وسیله به صوفیان تعریض می کند . مراد صوفیان مرآئی است / چشم صراحی = مراد دهانۀ صراحی است که باده از آن می ریزد / خونریز = خون ریزنده ]

شرح و تفسیر بیت چهارم

به آب دیده بشوئیم خرقه ها از می / که موسمِ ورع و روزگارِ پرهیز است

لکه های باده خرقه هایمان را با اشک چشم بشوییم . یعنی از باده نوشی هایی که در زان گذشته کرده ایم پشیمان شویم و توبه نماییم و آنقدر اشک بریزیم تا لکه های شرابی که در خرقه ها است . تماماََ تمییز شود و پاک گردد . زیرا موسم ورع و زمان پرهیز است . تعریض به صوفیان مرآئی است . [ این غزل در زمان سلطنت دلشاد خاتون گفته شده که شرب خمر و سایر مناهی را به حدی قدغن کرده بود که حتی مخالفینِ دستوراتِ خود را با انواع عقوبت می کشت ]

شرح و تفسیر بیت پنجم

مجوی عیشِ خوش از دورِ باژگونِ سپهر / که صافِ این سرِ خُم جمله دُردی آمیز است

از این دورِ واژگونه سپهر ، زندگی مرفه مخواه . یعنی از فلک یک زندگی راحت که توأم با ذوق و صفا باشد طلب مکن . زیرا صافی سرِ این خُم دُردآمیز است . یعنی ذوق و صفایش با بلا و محنت توأم می باشد . حاصل کلام : در عالَم هیچ خوشی بدون تکدر و هیچ شیرینی بدون رنج و هیچ گل بی خار وجود ندارد . زیرا ضد هر چیز از او منفک نمی شود . [ در این بیت فلک به یک خُمِ وارونه تشبیه شده است / باژگون = سرازیر و وارونه / صاف = قسمت بالای شراب را گویند ، صافی / دُرد = آن قسمت از شراب که زیر صافی است ، ته نشین شراب / دُردآمیز = آمیخته شدن با دُرد ، وقتی خُم سرازیر شود ، صافی نیز دُردآمیز می شود ]

شرح و تفسیر بیت ششم

سپهر برشده پرویزنیست خون افشان / که ریزه اش سرِ کسری و تاجِ پرویز است

آسمان بلند و رفیع ، مردان بزرگ تاریخ را کشته و کشته های خود را غربال می کند و خونشان را به هر سو می افشاند . که سر انوشیروان و تاج خسرو پرویز به مثابۀ دانه های خرد و ریزی هستند که از سوراخهای آن فرو می ریزد . یعنی در جایی که فلک از اکابر و اعاظم و سلاطین چشم نمی پوشد و بی پروا می کشدشان پس با سافل و اساغر چه اعتبار . حاصل این که نه کبیر و نه صغیر از چنگِ هلاکت او مصون نمی ماند . [ سپهر = فلک / برشده = مرتفع / پرویزن = الک و غربال / خون افشان = پاشندۀ خون / کسری = در اینجا مراد ، پرویز پسر هرمز بن نوشیروان و نیز ممکن است خودِ نوشیروان باشد ]

شرح و تفسیر بیت هفتم

عراق و فارس گرفتی به شعرِ خوش حافظ / بیا که نوبتِ بغداد و وقتِ تبریز است

ای حافظ با اشعار دلنشین خود ، عراق و فارس را تسخیر کردی . بیا که حالا دیگر وقتِ تسخیر بغداد و فتح تبریز است . حاصل اینکه تمام عالَم را با شعر لطیف خود مسخر کردی . [ منظور از عراق ، در این شعر ، عراقِ عجم است که اصفهان می باشد و منظور از فارس ، شیراز است ]

کد خبر: 1194596 برچسب‌ها فال حافظ

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: فال حافظ شرح و تفسیر بیت فتنه انگیز فرح بخش خرقه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۰۲۰۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عفاف و حیا حافظ حریم انسانی و شخصیت وجودی زن و مرد است

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام مهدی احمدی امروز در همایش روحانیون وطلاب، ائمه جمعه وجماعات با موضوع حمایت و تقدیر ازنیروی انتظامی به خاطر برقراری طرح نور گفت: محجبه بودن خودش عاملی برای سوق دادن انسان به حیا و عفت است و این دو مقوله جدایی ناپذیر هستند و انحصار به زن و مرد ندارند.

دبیر ستاد امر به معروف ونهی از منکر استان قزوین گفت: عفاف و حیا حافظ حریم انسانی و شخصیت وجودی زن و مرد است، در کنار حیا و عفت مقوله حجاب است که کاملاً در ارتباط اصولی با حیا و عفت است و امروزه حجابی که دختران ما انتخاب می‌کنند حجابی انتخابی و آگاهانه است.

حجت الاسلام احمدی خاطرنشان کرد: حجاب و پوشش تنها مختص انسان نبوده و با نگاه به عالم هستی، در می‌یابیم که خداوند تمام موجودات را دارای پوشش و حفاظ آفریده و عریانی و برهنگی را عامل افول و سقوط برشمرده است.

وی ادامه داد: امنیت مسئله ساده‌ای نیست و اینکه نیروهای انتظامی شب و روز خود را در این راستا خرج می‌کنند، قابل تقدیر است.

دبیر ستاد امر به معروف ونهی از منکر استان قزوین تصریح کرد: دشمنان امروز در تمامی عرصه در مقابل انقلاب اسلامی ایران ایستاده‌اند و جمهوری اسلامی ۴۵ سال است که در برابر این توطئه‌ها با سربلندی ایستاده است.

وی ادامه داد: طرح نور باید با قدرت اجرا شود و تداوم آن موجب دلگرمی جامعه است. وی اظهار کرد: فرماندهی انتظامی کشور در جهت عمل به مطالبه عمومی جامعه و در راستای ایجاد سلامت اجتماعی و فرهنگی و آرامش و امنیت اخلاقی در مقام ضابط قانونی دستگاه قضائی به وظایف محوله خود پرداخته است و خوشبختانه در مدت برگزاری این طرح در کشور ودر استان شهروندان به خوبی همراهی وهمکاری داشته‌اند که جای تقدیر است.

حجت الاسلام احمدی بیان کرد: اگر در جامعه امر به معروف و نهی از منکر نباشد منکر و ظلم حاکم خواهد شد و وظیفه همه در امر به معروف و نهی از منکر تذکر لسانی است.

دبیر ستاد امر به معروف ونهی از منکر استان قزوین تصریح کرد: امر به معروف و نهی از منکر از واجبات و فرایض بسیار مهم، حساس و سرنوشت ساز اسلامی و رویکرد اساسی انبیا و معصومین و اولیای الهی است.

کد خبر 6091521